- Przepisy regulujące organizację wypoczynku dzieci i młodzieży:
- ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2024 r. poz. 750);
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2016 r. poz. 452, z późn. zm.),
uwaga: obowiązuje wzór „Karty kwalifikacyjnej uczestnika wypoczynku” stanowiący załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 22 lipca 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1548).
- Definicja wypoczynku:
- Zgodnie z art. 92a. ww. ustawy o systemie oświaty, ilekroć w przepisach jest mowa o wypoczynku, należy przez to rozumieć wypoczynek organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.
- Przepisom ustawy nie podlega wypoczynek organizowany dla dzieci własnych lub dzieci znajomych przez rodzinę lub osoby znane rodzicom osobiście.
- Organizatorami wypoczynku mogą być:
- szkoły i placówki;
- przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych;
- osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inne niż wymienione w pkt 1 i 2, organizujące wypoczynek w celu:
- a) niezarobkowym albo
- b) zarobkowym, jeżeli organizowany wypoczynek nie stanowi imprezy turystycznej, o której mowa w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych
- Obowiązki organizatora wypoczynku
- Podstawowym obowiązkiem organizatora jest zapewnienie uczestnikom wypoczynku bezpiecznych i higienicznych warunków, właściwej opieki wychowawczej i dostępu do opieki medycznej.
- Zgłoszenia wypoczynku
- Organizator wypoczynku jest obowiązany zgłosić kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku zamiar zorganizowania wypoczynku.
- Bazę wypoczynku prowadzi minister właściwy do spraw oświaty i wychowania za pomocą systemu teleinformatycznego.
- Zgłoszenie odbywa się drogą elektroniczną poprzez wypełnienie formularza on-line na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej https://wypoczynek.men.gov.pl/.
- Podpisany wydruk wypełnionego formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku należy przesłać do Kuratorium Oświaty w Białymstoku (decyduje data stempla pocztowego) lub dostarczyć osobiście.
- Istnieje możliwości uwierzytelnienie formularza elektronicznego (podpis elektroniczny) przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 307), a także podpisywanie zgłoszeń wypoczynku „potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP”. W tym przypadku niepotrzebne jest składanie wersji papierowej zgłoszenia.
Profil zaufany można uzyskać tutaj https://pz.gov.pl/pz/registerMainPage
- Zgłoszenia dokonuje się:
- najpóźniej 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku,
- najpóźniej 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku w przypadku półkolonii oraz wypoczynku za granicą,
- najpóźniej na 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi – po tym terminie nie ma technicznych możliwości zarejestrowania zgłoszenia.
- W przypadku niedopełnienia wyżej wymienionych terminów wydawane będą decyzje administracyjne o odmowie umieszczenia zgłoszenia wypoczynku w bazie.
- Kurator oświaty weryfikuje zgłoszenie wypoczynku i niezwłocznie odsyła do korekty lub uzupełnienia albo akceptuje, zamieszczając w bazie wypoczynku.
- Wypoczynek może się odbyć wyłącznie po umieszczeniu zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku.
- Organizator wypoczynku zawiadamia niezwłocznie kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku, a w przypadku organizatora wypoczynku posiadającego siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – kuratora oświaty właściwego ze względu na lokalizację wypoczynku, o zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku.
- Kto organizuje wypoczynek pomimo braku umieszczenia jego zgłoszenia w bazie wypoczynku, podlega karze grzywny. Tej samej karze podlega, kto nie dopełnia obowiązku informowania kuratora oświaty o zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku.
- Załączniki do zgłoszenia
- Do formularza zgłoszenia wypoczynku należy dołączyć:
- w przypadku organizowania w obiekcie hotelarskim (hotel, pensjonat, schronisko całoroczne) – kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej,
- w obiekcie używanym okazjonalnie do wypoczynku – kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej oraz szkic pomieszczeń obiektu z określeniem ich funkcji,
- w obiekcie bez stałej infrastruktury komunalnej (pole namiotowe) – kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej oraz szkic sposobu zagospodarowania terenu przeznaczonego na wypoczynek,
- w przypadku wypoczynku o charakterze wędrownym – mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu,
- wypoczynek organizowany za granicą:
- oświadczenie o zawarciu umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia za granicą (nie należy dołączać umowy, jedynie oświadczenie),
- szkic pomieszczeń obiektu z określeniem ich funkcji – w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie do wypoczynku lub bez stałej infrastruktury komunalnej,
- mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu – w przypadku wypoczynku o charakterze wędrownym.
- Jeśli wypoczynek odbywa się w szkole lub placówce oświatowej załączniki nie są wymagane.
- Przy składaniu wersji papierowej zgłoszenia wypoczynku należy wydrukować i dołączyć załączniki.
- Opinia straży pożarnej ważna jest przez okres 3 lat od dnia jej wydania, jeżeli warunki ochrony przeciwpożarowej obiektu lub terenu nie uległy zmianie.
- Karta wypoczynku
Zgłoszeniu do bazy wypoczynku nie podlega zamiar zorganizowania wypoczynku przez szkołę lub placówkę, trwający do 3 dni. Dyrektor szkoły lub placówki zawiadamia organ prowadzący oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny o zamiarze zorganizowania wypoczynku, przekazując tym organom kartę wypoczynku.
- Kadra wypoczynku
- Kierownikiem wypoczynku może być osoba, która:
nie była karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości, przeciwko rodzinie i opiece, przestępstwa określone w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, wobec której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi lub zakazu przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.
W celu potwierdzenia spełniania powyższych warunków kandydat przedstawia organizatorowi wypoczynku zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego – ważne 12 miesięcy lub oświadczenie o niekaralności za powyższe przestępstwa – dotyczy osób zatrudnionych na podstawie przepisów, które przewidują warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie (wzór oświadczenia).
- ukończyła 18 lat,
- posiada co najmniej wykształcenie średnie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym, pełniących funkcję kierownika w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie,
- ukończyła kurs na kierownika wypoczynku – nie dotyczy osób zajmujących kierownicze stanowisko w szkole lub placówce, (aktualny dyrektor szkoły lub placówki, wicedyrektor, kierownik internatu) oraz czynnych instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza,
- jest nauczycielem lub posiada co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno–wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat.
- Wychowawcą wypoczynku może być osoba, która:
- nie była karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości, przeciwko rodzinie i opiece, przestępstwa określone w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, wobec której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi lub zakazu przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.
W celu potwierdzenia spełniania powyższych warunków kandydat przedstawia organizatorowi wypoczynku zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego – ważne 12 miesięcy lub oświadczenie o niekaralności za powyższe przestępstwa – dotyczy osób zatrudnionych na podstawie przepisów, które przewidują warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie (wzór oświadczenia).
- ukończyła 18 lat,
- posiada co najmniej wykształcenie średnie – nie dotyczy instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym, pełniących funkcję wychowawcy w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie,
- ukończyła kurs na wychowawcę wypoczynku – nie dotyczy nauczycieli, osób pracujących w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo–wychowawczych, posiadających wykształcenie na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, socjologia, praca socjalna, nauki o rodzinie lub na innym kierunku, którego program obejmuje resocjalizację, pracę socjalną, pedagogikę opiekuńczo-wychowawczą oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika.
- Obowiązków kierownika nie łączy się z obowiązkami wychowawcy.
- Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym
Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 16 maja 2016 r. przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 560) w przypadku zatrudniania lub dopuszczania osób do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem (np. wychowawcy wypoczynku, agroturystyka, itp.), dotyczy także współpracy w ramach wolontariatu – pracodawca lub inny organizator w zakresie takiej działalności ma obowiązek sprawdzenia czy dane zatrudnianej lub dopuszczanej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (RSTPS).
W celu uzyskania informacji z Rejestru z dostępem ograniczonym należy:
- założyć na stronie internetowej rps.ms.gov.pl konto użytkownika instytucjonalnego,
- przesłać pisemne zgłoszenie utworzenia konta do Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego (BI KRK),
- po aktywowaniu konta przez BI KRK należy wygenerować pytanie do Systemu RSPTS, które należy opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.
- Karta kwalifikacyjna
22 lipca 2021 r. zostało podpisane rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki zmieniające rozporządzenie w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży, które wprowadziło zmiany w karcie kwalifikacyjnej.
Wzór karty kwalifikacyjnej określa zał. nr 6 rozporządzenia.
Niedopuszczalne jest dokonywania zmian na drukach, których wzory określają załączniki do rozporządzenia (karta kwalifikacyjna uczestnika, dziennik zajęć). Wszystkie dodatkowe informacje (wg potrzeb organizator), powinny znajdować się w osobnych dokumentach.
- Liczebność grup
- Liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku nie może przekraczać 20 osób.
- W przypadku grupy z dziećmi do 10 roku życia oraz grupy mieszanej, w której są dzieci do 10 roku życia, liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku nie może przekraczać 15 osób.
- Dopuszcza się udział nie więcej niż 2 uczestników niepełnosprawnych lub przewlekle chorych w grupie pozostającej pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku, o której mowa w ust. 1 i 2. W przypadku wypoczynku organizowanego wyłącznie dla dzieci niepełnosprawnych lub przewlekle chorych liczba uczestników wypoczynku powinna być zgodna z liczbą dzieci w oddziale przedszkola specjalnego oraz oddziale specjalnym w przedszkolu ogólnodostępnym lub oddziale szkoły specjalnej oraz oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej, właściwej dla wieku tych uczestników, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy.
- Standardy ochrony małoletnich
15 lutego 2024 r. weszły w życie przepisy wprowadzające standardy ochrony małoletnich przed przemocą. Organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży mają 6 miesięcy na ich wdrożenie – czyli do 15 sierpnia 2024 r.
Zmiany dotyczą także szerszego niż dotychczas obowiązku weryfikacji kadry w Krajowym Rejestrze Karnym. Obowiązek dotyczy nie tylko obywateli Polski, ale także obcokrajowców, którzy chcą rozpocząć pracę z dziećmi i młodzieżą.
Za niedopełnienie obowiązków ustawodawca przewidział sankcje karne.
Szczegóły w ustawie z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2024 r. poz. 560).
Informacje na temat organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży można uzyskać pod numerem telefonu: 85 748 48 38.